[210] Ξεκίνησαν τα έργα ανάπλασης στην «πλατεία Παλλάς». Μια σύντομη ιστορική περιδιάβαση.

Ξεκίνησαν σήμερα τα έργα ανάπλασης της λεγόμενης «πλατείας Παλλάς». Με την ευκαιρία αυτή παραθέτουμε ένα σύντομο ιστορικό της περιοχής.

Το πλάτεμα της οδού Ζήνωνος Δ. Πιερίδη μπροστά στο σημερινό υποκατάστημα της Τράπεζας Κύπρου (πρώην Λαϊκής) ήταν γνωστό στους παλαιότερους Λαρνακείς ως «Πλατεία Παλλάς». Κ αυτό γιατί εκεί βρισκόταν το περίφημο σινεμά «Παλλάς» με τη φαρδιά πρόσοψη από πέτρα, τις ωραίες γαλαρίες, τα κάρινα καθίσματα, τη μαγεία της ατμοσφαιρικής κινηματογραφικής αίθουσας, ένας χώρος που φιλοξένησε χιλιάδες θεατές αξέχαστων κλασικών κινηματοργαφικών ταινιών, ειδικά τα σαββατοκυρίακα όπου οι προβολές ήταν πολλές φορές διπλές. Η περιοχή γύρω από την πλατεία ήταν γνωστή ως ο «Φραγκομαχαλάς» της Σκάλας. [βλέπε το αμέσως επόμενο θέμα, υπ’ αριθμό 211].

Το επιβλητικό «Παλλάς» είχε βραχύβια παρουσία στην κοινωνική ζωή της Λάρνακας. Μέτοχοι της επιχείρησης ήταν οι οικογένειες, Ζήνωνα Πιερίδη, Μιχαλάκη Χαχολιάδη, Βάσου Αχιλλέως, Κλέαρχου Λυσιώτη, Βασίλη Χαλουβατζή και Ζαχαρία Ζαχαρίου. Πωλήθηκε στη Λαϊκή τράπεζα το 1973, για να κτιστεί η σημερινή πολυόροφη πολυκατοικία όπου στέγασε τα κεντρικά γραφεία της.

Η πλατεία διέθετε μικρό κυκλοφοριακό κόμβο. Η πρώτη φωτογραφία μάς δείχνει πως μέχρι τη δεκαετία του ’50 κυκλοφορούσαν στους δρόμους κάρα που τα έσερναν ζώα. Αριστερά του σινεμά, ήταν το πατρικό σπίτι του γνωστού Λαρνακέα επιχειρηματία Άγγελου Νικολαΐδη, ενώ δεξιά στη θέση του άσπρου διώροφου σπιτιού βρίσκεται σήμερα η καφετέρια Amalfi.

Η δεύτερη φωτογραφία μπορούμε εύκολα να υποθέσουμε ότι λήφθηκε τη διετία 1973-74 γιατί στο διάστημα αυτό, κατεδαφίστηκε το Παλλάς, γεγονός που καταγράφεται στην αριστερή πλευρά της φωτογραφίας. Τα κτήρια δεξιά στέκουν μέχρι σήμερα. Στη γωνία φαίνεται η αντιπροσωπεία πλυντηρίων PHILCO του μ. Κλεάνθη Μεταξά, το φαρμακείο του μ. Κλείτου Ιεροδιακόνου, η διάσημη τότε δισκοθήκη «Σπηλιά» και το σπίτι του φωτογράφου Βάσου Χαγιάννη. Στο βάθος φαίνεται η πολυκατοικία του μ. Σιαχέ Αστζιάν γνωστού έμπορα δερματίνων ειδών.

Φέρνοντας βόλτα την πλατεία συναντούσαμε στη τρίτη φωτογραφία, το FIESTA CAFE. Ώρες ατέλειωτες, στέκι αγαπημένο της νεολαίας και τόπος για ραντεβού. Δεξιά διακρίνεται το ταξί ¨Ομόνοια» που το είχε η οικογένεια Κυριάκου Τάππου. Στη μέση φαίνεται η πόρτα της κατοικίας της γαλλικής οικογένειας Beraud που εγκαταστάθηκε στη Λάρνακα το 1804. Το ισόγειο φιλοξένησε για αρκετά χρόνια το «Γαλλοκυπριακό Σύνδεσμο [στην πόρτα φαίνεται η ταπέλα του Συνδέσμου]. Το σπίτι αυτό είχε κτιστεί το 1895 [για το σπίτι Beraud αναφέρεται η επόμενη ανάρτηση υπ’ αριθμό 211].

Η τέταρτη και η πέμπτή φωτογραφία, μας δίνουν μια εξαιρετική οπτική της οδού Ζήνωνος Δ. Πιερίδη. Αριστερά φαίνεται η «στοά του Πεζοπορικού», η οποία έφτανε μέχρι τη Ζήνωνος Κιτέως απέναντι ακριβώς από την οδό Ευρυβιάδου. Εντός της στοάς, ανάμεσα σε πολλά άλλα μαγαζιά, ήταν το περίφημο ραφτάδικο του Τακκούσιη όπου ραβόταν όλη η Σκάλα, το σουβλατζίδικο του Κιτιπού, τα κατάστηματα Καρακατσάνη και Παλατέ και η είσοδος του σωματείου που οδηγούσε στο ανώγειο οίκημά του. Στην αριστερή γωνιά της στοάς ήταν το ζαχαροπλαστείο «Ηλιούπολις», ενώ στην άλλη το ατμοκαθαριστήριο του Λάμπη και του Μακάριου. Ο τεράστιος χώρος από την «Ηλιούπολη» μέχρι το Μουσείο Πιερίδη στη Ζήνωνος Κιτιέως είναι περιουσία του Αγίου Λαζάρου. Εδώ ήταν το μεγάλο «χάνι του Αγίου Λαζάρου» όπως χαρακτηριστικά λεγόταν. Όλο αυτό το τετράγωνο κατεδαφίστηκε αρχές του ’80 για να κτιστεί το σημερινό ξενοδοχείο Atrium Zenon και σειρά καταστημάτων.

Δεξιά φαίνεται η πολυκατοικία «Κίτιον¨, η πρώτη που κτίστηκε στην πόλη μεταξύ του 1962 και του 1964 και το παλιό κτήριο της CY.T.A. Δίπλα από τη ΣΥΤΑ, ήταν το τυπογραφείο του Κώστα Αντωνιάδη, ενώ στον πρώτο όροφο το Pambola Pub. To 1974 φιλοξενήθηκε εδώ για μερικά χρόνια το Larnaca Club, αφού το κτήριό του, απέναντι από το Μουσείο Πιερίδη, παραχωρήθηκε σε προσφυγικές οικογένειες για προσωρινή διαμονή. Το διπλανό διώροφο με το ωραίο μπαλκόνι, στην τελευταία φωτογραφία, ήταν το σπίτι του Μαλτέζου Frank Αliano, Λατίνου κατοίκου της πόλης που διετέλεσε τελώνης επί Αγγλοκρατίας.

Σε ένα από τα ισόγεια της οικίας Αliano, διακρίνεται η πινακίδα ενός Photo shop. Ακολουθεί ένα γραφείο ταξί και στη γωνία της πλατείας με την οδό Αρμενικής εκκλησίας βρισκόταν το κέντρο «Καλή Καρδιά» του Γιάγκου και της Ευριδίκης, ένα από τα καλύτερα σουγλατζίδικα της Κύπρου, όπως τουλάχιστον… θέλαμε να πιστεύαμε!

Πηγή φωτογραφιών: Παυλίνα Χαγιάννη.